SİVİL KORUMA MEKANİZMASI PROGRAMI
AB Sivil Koruma Mekanizması Programı Nedir?
Ülkemizin Programa Katılımı
2021-2027 döneminde program kapsamında felaketlerin önlenebilmesi ve hazırlık seviyesinin artırılması amacıyla Mekanizma’nın bütçesinde ciddi bir artışa gidilerek 3 milyar avro tutarında bütçe belirlenmiştir.
Genel amacı, afetleri önleme, afetlere hazırlık ve müdahalenin geliştirilmesi için katılımcı devletler arasında sivil koruma alanındaki işbirliğini güçlendirmek olan Sivil Koruma Mekanizmasına ülkemiz 2016 yılından bu yana katılım sağlamaktadır. 27 Ekim 2020 tarihinde AB Programları Kurulu prensip kararıyla Sivil Koruma Mekanizması Programı’na (UCPM) katılıma devam yönünde karar almıştır.
Program’ın ülkemizdeki ulusal koordinatörü Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı (AFAD)’dır. Halihazırda Programa resmen katılım sağlanmamakla birlikte, Programa katılımımıza ilişkin Avrupa Komisyonuyla müzakere süreci devam etmektedir.
Ekim 2001’de kurulan ve Avrupa Komisyonu Sivil Koruma ve İnsani Yardım Genel Müdürlüğü (DG ECHO) bünyesinde yer alan Sivil Koruma Mekanizması, afetleri önlemek, afetlere hazırlık ve müdahaleyi geliştirmek için Mekanizma üyeleri (AB ülkeleri ve 6 katılımcı ülke – İzlanda, Norveç, Sırbistan, Kuzey Makedonya, Karadağ ve Türkiye) arasında sivil koruma alanında işbirliği ve dayanışmayı güçlendirmeyi amaçlamaktadır.
Bir acil durum, Avrupa ve ötesindeki bir ülkenin müdahale kapasitesini aştığında ülke, Mekanizma aracılığıyla yardım talep edebilir. Avrupa Komisyonu, görevlendirmelerin ulaştırma ve/veya operasyonel maliyetlerinin en az %75’ine katkıda bulunarak, dünya çapında afet müdahalesini koordine etmede kilit bir rol oynamaktadır.
Neden Önemli?
Afetler sınır TANIMAZ ve uyarı olmaksızın bir veya birkaç ülkeyi aynı anda ETKİLEYEBİLİR.
İyi koordine edilmiş bir ortak müdahale aracına sahip olmak, ulusal makamların yetersiz kaldığı durumlarda, birden fazla muhatap yerine tek bir temas noktasına sahip olunduğu anlamına gelmektedir.
Ortak bir yaklaşım,
İlk müdahale ekiplerinin uzmanlık ve kapasitelerinin bir araya getirilmesine yardımcı olur, yardım çabalarının tekrarlanmasını önler ve yardımdan etkilenenlerin ihtiyaçlarını karşılamasını sağlar.
Sivil koruma kapasitelerini ve yeteneklerini bir araya getirerek, daha güçlü ve daha tutarlı bir ortak müdahaleye olanak tanır.
AB ülkelerine ek olarak, şu anda Mekanizma’da 6 katılımcı devlet bulunmaktadır (İzlanda, Norveç, Sırbistan, Kuzey Makedonya, Karadağ ve Türkiye). 2001 yılındaki başlangıcından bu yana, AB Sivil Koruma Mekanizması AB içinde ve dışında 540’tan fazla yardım talebine yanıt vermiştir.
Sivil Korumada Önleme ve Hazırlık Projeleri
AB Sivil Koruma Mekanizması, üye ve katılımcı devletlerin afete hazırlık ve önleme alanındaki çabalarını destekleyen projeleri ortak finanse etmektedir.
Doğal ve insan kaynaklı tehlikeler, savaş, terör eylemleri, teknolojik, radyolojik ve çevresel kazalardan kaynaklanan afetler sınır tanımamaktadır. Deneyimler, Avrupa ülkeleri arasında yapılan sivil koruma alanındaki işbirliğinin, önleme ve hazırlıklı olmayı daha etkili hale getirdiğini ve nihayetinde yaşamları ve ekonomileri koruduğunu göstermektedir.
Önleme ve hazırlık projeleri aracılığıyla AB, 27 AB Üye Devleti’nin yanı sıra İzlanda, Karadağ, Norveç, Sırbistan, Kuzey Makedonya Cumhuriyeti ve Türkiye arasında 2 ortak hedefe yönelik işbirliğini kolaylaştırmaktadır.
İnsanları, çevreyi, mülkiyeti ve kültürel mirası afetlere karşı korumak
Afete hazırlık seviyesini artırmak ve acil durumlara hızlı ve verimli bir şekilde müdahale etmek
Finansman fırsatları, sivil koruma makamlarına ve ortaklarına afet risk yönetimi için eylemler geliştirmelerinde yardımcı olan yıllık teklif çağrıları yoluyla sağlanmaktadır. Program kapsamında 2 çeşit finansman yolu bulunmakta olup Program kapsamında tek ülkeli (1. yol) veya çok ülkeli projeler (2. yol) için hibeler verilmektedir.
1. Yol: Tek Ülke Hibeleri
Bu hibeler, AB Sivil Koruma Mekanizması’nın “Afet Risk Yönetimi Eylemlerinin Hazırlanması ve Uygulanması için Üye Devletlere Yardım” eylemi kapsamında sağlanmaktadır.
Bu finansman yolu, daha büyük afet risk yönetimi etkisi için yatırımları güçlendirecek stratejik faaliyetlerin (fizibilite çalışmaları, teklifler, politikalar ve planlar dahil) geliştirilmesi adına üye ve katılımcı ülkelerin ulusal sivil koruma makamlarına mali destek sağlamaktadır.
2. Yol: Çok Ülkeli Hibeler
Bu hibeler, Mekanizma’nın “Sivil Koruma ve Deniz Kirliliğine İlişkin Önleme ve Hazırlık Projeleri” eylemi kapsamında sağlanmaktadır.
Bu finansman yolu, üye ve katılımcı devletler, AB komşu ülkeleri ve katılımcı devlet olmayan genişleme ülkeleri arasında afete hazırlık ve önleme konularında işbirliğini geliştirmeyi amaçlayan çok ülkeli ortaklıkları desteklemektedir.
Daha Fazlasını Bilmek İster misiniz?
AB Sivil Koruma Mekanizması Programı Tüzüğü
Program hakkında daha fazla bilgi almak için tıklayınız.
AB Sivil Koruma Mekanizması Programı açık çağrılarına ulaşmak için “Funding and Tenders” adresini ziyaret edebilirsiniz.